Pierwsze pytania, które często otrzymuję od rodziców dotyczą problemu, gdy 7-miesięczne dziecko nie potrafi przewracać się z brzucha na plecy. Jest to temat, który budzi wiele wątpliwości i obaw. Zgodnie ze skalami rozwojowymi, obroty z plecków na brzuszek i odwrotnie pojawiają się zwykle pomiędzy 2. a 5. miesiącem życia. U niektórych dzieci opanowanie tej umiejętności może jednak przebiegać nieco wolniej. Ważne jest, aby obserwować, w jaki sposób dziecko podejmuje próby obracania się, a nie tylko patrzeć na sam czas pojawienia się tej umiejętności. Niepokój powinien budzić brak jakichkolwiek prób obracania się aż do 7. miesiąca życia. Wówczas warto skonsultować się z fizjoterapeutą, który oceni całokształt rozwoju dziecka i wskaże, czy potrzebna jest interwencja terapeutyczna.
Kluczowe wnioski
- Obroty z pleców na brzuch i odwrotnie są kluczowym etapem prawidłowego rozwoju motorycznego niemowlaka.
- Brak jakichkolwiek prób obracania się do 7. miesiąca życia może wskazywać na potrzebę interwencji terapeutycznej.
- Wczesna konsultacja z fizjoterapeutą pozwala na wczesną identyfikację i terapię ewentualnych nieprawidłowości.
- Obserwowanie sposobu, w jaki dziecko podejmuje próby obracania się, jest równie ważne jak monitorowanie czasu pojawienia się tej umiejętności.
- Opanowanie umiejętności obrotów przygotowuje dziecko do kolejnych etapów rozwoju, takich jak pełzanie czy raczkowanie.
Normy rozwojowe w zakresie obrotów
Zgodnie ze Skalą Denver, obroty z plecków na brzuszek i odwrotnie pojawiają się pomiędzy 2. a 5. miesiącem życia. Natomiast według Okien Rozwojowych publikowanych w czasopiśmie Medycyna Praktyczna, obrót z plecków na brzuszek następuje pomiędzy 3. a 6. miesiącem, a obrót z brzuszka na plecki – pomiędzy 4. a 7. miesiącem. Trzeba jednak pamiętać, że nie tylko czas jest istotny, ale również sposób, w jaki dziecko opanowuje tę umiejętność. Niekiedy zdarza się, że maluch preferuje obroty tylko w jednym kierunku, a opanowanie obrotów w drugą stronę następuje nieco później.
Proces opanowywania umiejętności obrotów
Zanim dziecko podejmie pierwsze, udane próby obrotów, musi opanować szereg innych umiejętności, takich jak kontrola głowy i utrzymywanie jej w linii środkowej ciała, płynne śledzenie wzrokiem wybranych przedmiotów, zainteresowanie nogami i stopniowe przenoszenie ciężaru ciała na boki. Ważne jest także opanowanie zabawy w linii środkowej ciała i przekraczanie tej linii rączkami. Pojawienie się bocznego zgięcia tułowia, gdy maluch przetoczy się na bok, ułatwia mu później dokończenie obrotu.
Pierwsze obserwowane obroty
Pierwsze obroty, które najczęściej obserwujemy u niemowląt, to te z leżenia na plecach do leżenia na brzuchu. Czyli obroty z pleców na brzuch. Obroty z brzucha na plecy są zazwyczaj konsekwencją utraty równowagi i występują nieco później. Należy pamiętać, że spontaniczne przetoczenia wynikające z utraty równowagi nie zawsze muszą być powodem do niepokoju, szczególnie w początkach przygody dziecka z leżeniem na brzuszku.
Preferencja obrotów w jedną stronę
Zgodnie z Monachijską Funkcjonalną Diagnostyką Rozwojową, obroty mogą początkowo odbywać się tylko w jednym kierunku. Dziecko powinno jednak opanować przetaczanie się również na drugi bok najpóźniej po 6 tygodniach od pierwszej, zakończonej sukcesem próby obrotu na „bardziej lubianą” stronę. Warto obserwować, czy maluszek nie ma preferencji co do ustawienia główki, układania się tułowia czy sięgania rączkami i nóżkami. Można też zachęcać go do obrotów w drugim kierunku podczas codziennej pielęgnacji i zabawy.
Obroty z mocnym odgięciem główki do tyłu
Niekiedy można zaobserwować, że maluszek podczas obrotów mocno odgina główkę do tyłu. Choć jest to normalne zjawisko w początkowej fazie opanowywania tej umiejętności, na dłuższą metę taki wzorzec obrotu nie jest pożądany. Pożądany jest obrót, w którym następuje boczne zgięcie tułowia, a czubek główki staje się najwyższym punktem ciała. Służy temu prawidłowa współpraca mięśni przedniej i tylnej ściany tułowia. Warto zatem zachęcać maluszka do aktywności, które wzmocnią mięśnie brzucha, np. unoszenie nóżek, zabawa w pozycji bocznej czy powolne obracanie z pleców na brzuch i odwrotnie.
7 miesięczne dziecko nie przewraca się z brzucha na plecy
W przypadku 7-miesięcznego dziecka, które wciąż nie podejmuje prób obracania się z brzucha na plecy, warto zasięgnąć porady specjalisty. Choć maluch może opanować inne umiejętności, takie jak raczkowanie, siadanie czy wstawanie, brak tej konkretnej umiejętności może być sygnałem, że wymagana jest interwencja terapeutyczna. Fizjoterapeuta będzie mógł dokonać kompleksowej oceny rozwoju dziecka i wdrożyć odpowiednie ćwiczenia, zanim nieprawidłowe wzorce ruchowe zostaną utrwalone.
Brak obrotów z brzucha na plecy przy innych opanowanych umiejętnościach
Jeśli 8-9-miesięczne dziecko potrafi raczkować, siadać samodzielnie i wstawać, trzymając się mebli, ale wciąż nie podejmuje prób obracania się z brzuszka na plecki, warto skonsultować się z fizjoterapeutą. Choć maluch opanował inne ważne umiejętności, brak tej konkretnej sprawności może sygnalizować potrzebę terapii. Fizjoterapeuta oceni ogólny rozwój dziecka i wskaże, czy konieczna jest interwencja, aby pomóc maluszkowi w opanowaniu prawidłowego wzorca obrotów.
Wskazania do konsultacji z fizjoterapeutą
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących rozwoju ruchowego dziecka, warto skonsultować się z fizjoterapeutą dziecięcym. Specjalista oceni całokształt umiejętności maluszka, zidentyfikuje ewentualne nieprawidłowości i wdroży odpowiednią terapię. Wczesna interwencja jest kluczowa, aby zapobiec utrwaleniu się nieprawidłowych wzorców ruchowych i umożliwić dziecku sprawne opanowanie kolejnych etapów rozwoju.
Obroty jako ważny etap prawidłowego rozwoju
Obroty z pleców na brzuch i odwrotnie stanowią kluczowy etap w prawidłowym rozwoju motorycznym niemowlaka. Dzięki nim maluch wzmacnia mięśnie brzucha, uczy się zmieniać pozycję ciała i przygotowuje do kolejnych sprawności, takich jak pełzanie czy raczkowanie. Pominięcie tego etapu może prowadzić do utrwalenia się nieprawidłowych wzorców ruchowych, a nawet do problemów z postawą w późniejszym wieku. Dlatego tak ważne jest, aby na bieżąco obserwować rozwój dziecka i w razie potrzeby skonsultować się z fizjoterapeutą.
