Dzieci od wieków chcą współpracować i być częścią grupy. Agresja może oznaczać, że maluch czuje, jakby go nie słuchano.
- Pierwsza reakcja rodziców na agresywne zachowanie dziecka to zdziwienie i dezorientacja.
- Bicie to sposób, w jaki dziecko próbuje sobie poradzić z emocjami i zaspokoić potrzeby.
- Agresja może być sygnałem, że dziecko czuje się niesłyszane, niezrozumiane lub zagrożone.
- Ważne, aby rodzice zachowali spokój i zadbali o bezpieczeństwo fizyczne.
Co to jest agresja i skąd się bierze u dzieci?
Agresja to reakcja, której celem jest zwykle zwrócenie na coś uwagi. Może wynikać z różnych uczuć, takich jak gniew czy frustracja. Dziecko może być agresywne, bo nie może osiągnąć swoich celów,.
Agresywne zachowanie dzieci może wynikać z potrzeby zwrócenia na siebie uwagi. Kiedy są spokojne, rodzice często nie zauważają ich. Mogą też trudno sobie radzić z emocjami i naśladować złe wzorce z domu.
Ważne, by rodzice uczyli dziecko, że są inne sposoby niż agresja. Można rozmawiać, prosić czy negocjować, zamiast używać przemocy.
Dlaczego dzieci przejawiają zachowania agresywne?
Dzieci bywają agresywne z różnych powodów. Jednym z nich jest tęsknota za uwagą rodziców. Gdy maluch jest grzeczny, dorośli często go pomijają. Ale kiedy zacznie zachowywać się źle, wtedy zwracają na niego uwagę.
Małe dzieci mają trudności z kontrolą nad negatywnymi emocjami. Czując złość lub frustrację, mogą zareagować agresywnie. Nie zdają sobie sprawy, że ich zachowanie nie jest dobre i może ranić innych.
Dzieci mogą też używać przemocy, bo czują, że nie są sprawiedliwie traktowane. Na przykład, jeśli rodzice karzą ich. Wtedy maluch może naśladować takie zachowania.
Ważne jest, aby rodzice nauczyli dzieci innych, lepszych sposobów radzenia sobie z emocjami. Nigdy nie powinni stosować przemocy wobec swoich dzieci.
Gdy czterolatek uderza rodziców, ci ostatni mogą się zdziwić i poczuć bezsilni. Jest to często proces, przez który maluch stara się dać upust złości, frustracji czy poczuciu zagrożenia. Czasami dzieci nie potrafią kontrolować tych uczuć i wybierają agresję.
Dziecko może chcieć przyciągnąć uwagę rodziców lub po prostu naśladować, co widziało w domu. Czasami przyczyną może być także problem z przetwarzaniem bodźców zmysłowych. W takiej sytuacji istotne jest, by rodzice reagowali mądrze, unikając prowokacji, ale bezwzględnie ucząc swoje dziecko jak wyrażać emocje w akceptowalny sposób.
Jak reagować, gdy dziecko bije?
Kiedy dziecko używa przemocy, ważne jest, by rodzic pozostał spokojny. Nie należy odpowiedzieć agresją. Pierwsze, co trzeba zrobić, to zapewnić bezpieczeństwo wszystkim.
Następnie, trzeba spróbować zrozumieć co stoi za agresją dziecka. Można powiedzieć: „Widzę, że jesteś bardzo zły/a”.
Ważne jest pokazanie dziecku, że istnieją inne sposoby na wyrażanie trudnych emocji. Zaproponuj mu krzyczenie w poduszkę lub inną aktywność. Nie wolno karcić dziecka za negatywne uczucia.
Celem jest zaspokojenie rzeczywistej potrzeby dziecka, która prowadzi do agresji.
Ustalanie jasnych granic
Kiedy dziecko zachowuje się agresywnie, istotne jest, by rodzice określili jasne granice i konsekwentnie je egzekwowali. Powiedzmy mu wyraźnie, że nie wolno bić, bo to boli innych. Warto także podkreślić znaczenie empatii, pytając, jak by się czuło, gdyby ktoś je uderzył.
Rodzice powinni ustalić jasne zasady w domu. Na przykład, mogą powiedzieć, że nie wolno krzyczeć ani ganić. Przy tym powinni sami być dobrym przykładem i unikać agresywnego języka.
Jeżeli dziecko nie przestrzega reguł, ważne jest, by rodzice byli konsekwentni w wymierzaniu kary. Można na przykład odmówić nagrody. Chodzi o to, by dzieci nauczyły się, że akceptowalne jest tylko pokojowe rozstrzyganie sporów.
Alternatywne strategie rozładowania emocji
Zamiast reagować agresją na agresję dziecka, ja jako rodzic powinienem pomóc mu znaleźć akceptowalne społecznie sposoby rozładowania trudnych emocji.
Mogą to być na przykład: zgniatanie przedmiotów (kartek, plasteliny), darcie papieru, rysowanie. Aktywność fizyczna, takie jak bieganie czy skakanie, jest też dobrym sposobem.
Inne sposoby to rzucanie miękkimi przedmiotami, wykrzykiwanie złości. Dziecko może prowadzić pamiętnik lub słoik na emocje.
Stworzenie „kącika złości” z poduszkami do bicia to także skuteczna technika. Jest ważne, abym przetestował różne metody.
Muszę znaleźć te, które pasują najlepiej do mojego dziecka. Chcę nauczyć je, że negatywne emocje są naturalne. Jednak, muszą być wyrażane w sposób, który nie szkodzi innym.
Zapewnienie przestrzeni na wyrażanie emocji
Kiedy dziecko zachowuje się agresywnie, ważne jest, by rodzice nie karali go za emocje. Emocje takie jak złość czy smutek są naturalne i ważne, bo pokazują, co dzieje się wewnątrz nas. Rodzice powinni powiedzieć dziecku, że złość jest dobra, ale trzeba ją okazywać szanując innych.
Dla dziecka lepiej stworzyć bezpieczne miejsce, gdzie może sobie pozwolić na ekspresję. Na przykład, może krzyczeć lub rwać papier. Ważne, aby używać technik, które nie krzywdzą. To pomoże mu zrozumieć, że emocje są częścią życia, ale trzeba umieć je kontrolować.
Zaopiekowanie się potrzebą „pod spodem”
Gdy dziecku pomagamy w poczuciu bezpieczeństwa, czas na zrozumienie jego potrzeb. Te mogą być związane z brakiem uwagi, głodem czy zazdrością o rodzeństwo. Rodzice powinni obserwować i znaleźć, czego dziecko naprawdę potrzebuje. Następnie należy starać się tę potrzebę zaspokoić.
Jeżeli dziecko zapragnie więcej uwagi, trzeba jej poświęcić. Gdy jest głodne lub zmęczone, należy się o nie zatroszczyć. Jeśli zazdrości, trzeba zrozumieć, dlaczego tak czuje. Zadbajmy o te ukryte potrzeby, aby agresywne zachowania nie powtarzały się.
Akceptacja zdrowej agresji
Agresja nie zawsze jest złocistym zachowaniem. To odruch, który sygnalizuje, że coś jest nie tak. Jest jak alarm, który mówi, że nasze granice są przekraczane.
Rodzice powinni nauczyć swoje dzieci korzystać z agresji w sposób bezpieczny i akceptowany społecznie. Takie działanie polega na pokazaniu, jak kategorycznie bronić swoich granic. Na przykład, możemy wyrzucić z siebie „Nie! Przestań!”, gdy zostaniemy zaatakowani.
Według nich, lepiej jest przekierować tę energię. Ma to być w nieszkodliwy sposób. Nie chodzi o całkowite ukrywanie naszych uczuć czy potrzeb.
Czego unikać podczas reagowania?
Reagując na agresywne zachowania dziecka, rodzice powinni unikać niektórych działań. Nie wolno próbować zmuszać dziecka, by przestało. Dziecko takie zachowanie pokazuje zazwyczaj z innymi powodami lub ze złością. Ważne jest zrozumienie i odpowiednie zareagowanie na te potrzeby.
Unikajmy kary za agresję, np. przez ignorowanie bicia. To tylko może zwiększyć u dziecka poczucie izolacji i złości.
Rodzice nie powinni używać przemocy słownej lub fizycznej. Takie działania przekazują myśl, że silne siłą. Nie ma też sensu tracić czasu na długie wykłady, kiedy dziecko jest bardzo zdenerwowane. Najpierw pomóżmy mu z tymi emocjami poradzić, a potem wytłumaczmy, co się stało.
Potrzeba cierpliwości i konsekwencji
Dzieci często zachowują się agresywnie. Rodzice muszą być cierpliwi i konsekwentni. Uczą dziecko, jak radzić sobie ze złymi emocjami.
Ta nauka to czasochłonny proces. Rodzice powinni trzymać się wcześniej ustalonych zasad. Ważne jest, by dawać dziecku inne sposoby wyrażania swoich uczuć.
Pomoc profesjonalisty bywa potrzebna. Psycholog dziecięcy może znaleźć przyczynę agresji. Razem z rodzicami opracuje metody nauczenia dziecka dobrych reakcji emocjonalnych.
Kiedy szukać pomocy specjalisty?
Zachowania agresywne u dzieci mogą być częste. Są częścią naturalnego rozwoju. Jednak czasami potrzebna jest pomoc eksperta. Rodzice powinni myśleć o konsultacji z psychologiem, gdy:
– dziecko wciąż jest agresywne, mimo prób zmiany zachowania,
– agresja jest częsta i bardzo silna jak na daną sytuację,
– dziecko lub inne osoby są często rane w poważny sposób,
– rodzice czują, że nie wiedzą, co robić z agresją dziecka.
Specjalista pomoże zrozumieć przyczyny zachowań i stworzy plan działania. Ten plan pomoże dziecku lepiej radzić sobie z emocjami na sposób akceptowany społecznie. Gdy wysiłek samodzielny nie przynosi skutku, warto szukać pomocy profesjonalisty.
